Redyk karpacki był to powrót do tożsamości, niejako pielgrzymka do tego, co jest fundamentem naszej kultury góralskiej. To pasterze wołoscy przemierzając ze swoimi owcami Karpaty – poszczególne pasma i ogniwa górskie – nieśli ze sobą zasady tradycyjnej kultury pasterskiej i prawo wołoskie. Tą różnorodną kulturę widać w zwyczajach grup etnicznych, jakimi są Bojkowie, Hucułowie, Łemkowie i Górale, mające wspólne pasterskie, wołoskie korzenie. To przejście czterech pasterzy z kierdlem trzystu owiec od Braszowa w Rumunii do Rożnowa w Czechach, dało nam również szersze spojrzenie na więzi narodowe i państwowe. Tak jak kraje alpejskie posiadają swoja strategię rozwoju, opartą o szeroką współpracę różnych środowisk mieszkańców Alp mają też wspólną Markę Alpy, tak i my – ludzie Karpat – też możemy wiele osiągnąć działając razem.

Rok 2014 był czasem przemyślenia, przebudzenia i przygotowania się do nowego wezwania budowy wspólnego „Karpackiego Domu”, w którym jest zachowana różnorodność kulturowa, ale także ochrona przyrody i krajobrazu. Należało ożywić i bardziej przybliżyć istniejące już porozumienia państw: tzw. Konwencję Karpacką do ludzi Karpat. Budując tą współpracę w łuku Karpat, tak by była żywa, a nie tylko oparta na zapisach i umowach międzynarodowych, konieczne były spotkania w różnych formach ludzi z Karpat. Niejako „kręgosłupem” tej oddolnej współpracy jest środowisko pasterskie w każdym z krajów, gdzie są utrzymywane tradycyjne zwyczaje i wartości a szczególnie troska o ziemię. To właśnie bacowie są współczesnymi strażnikami Karpat – gór jeszcze nie docenianych turystycznie o olbrzymim potencjale przyrodniczym, kulturowym, zdrowotnym, gospodarczym, ale też i politycznym. Organizowane od wielu lat, zainicjowane przez śp. Ks. Kustosza Tadeusza Juhasa Święta Bacowskie w Ludźmierzu, kiedy rozpoczynają się wiosenne redyki, było naturalnym miejscem na Zjazd Karpacki w 2015 roku. Na ten Zjazd przybyli przede wszystkim bacowie, pasterze z pięciu krajów Karpackich: Rumunii, Słowacki, Czech, Ukrainy i Polski. Do tego wydarzenia nałożył się jubileusz 80-lecia Zjazdu Górskiego – Święta Gór, które odbyło się w Zakopanem w 1935 roku pod patronatem Prezydenta RP. Zjazdy górskie odbyły się przed wojną w Zakopanem, Sanoku, Wiśle i w Nowym Sączu. Były to spotkania górali z polskiej przedwojennej części Karpat. Zamiarem organizatorów Zjazdów było pokazanie piękna polskich gór, kultury i tradycji. Były przygotowaniem i umocnieniem współpracy narodowej i lokalnej na nadchodzące czasy wojny i komunizmu.

Pokora człowieka gór, wolnego, szanującego tradycję, kulturę, przyrodę była podstawą współpracy i świętowania. Ludzie jak się spotykają, nabierają do siebie zaufania, i dlatego organizowane kiedyś Zjazdy Górskie, a teraz Zjazdy Karpackie mają ludzi łączyć w oparciu o tradycję, kulturę i krajobraz ludzi całych Karpat. Bo to nasz dom. Święty Jan Paweł II powiedział w Nowym Targu w 1979 roku o tej jedności w Karpatach , o pięknie krajobrazu górskiego o szacunku do ziemi  i o pracy na tej ziemi. Dał nam swoiste zobowiązanie do utrzymania piękna krajobrazu Karpat poprzez pasterstwo, ale także też przez współpracę ludzi gór. Zjazdy karpackie widać już po dwóch edycjach – są miejscem spotkania ludzi, żyjących w Karpatach, dotykających ziemi, ale też i ludzi nauki, działaczy regionalnych, samorządowych i miłośników gór. W tym roku odbył się Zjazd Karpacki w Sanoku, gdzie po ważnych konferencjach dotyczących historii wołoskiej, także konferencji „Karpaty- góry kultury”, spotkali się przedstawiciele krajów karpackich, aby wspólnie świętować, ale też i się wzajemnie poznawać. Laska pasterska, jako symbol Zjazdów, została przekazana góralom Śląskim i następny zjazd odbędzie się w Istebnej, na który mamy nadzieję przybędą zarówno pasterze, ludzie nauki i miłośnicy Karpat.

Idzie czas na przywracanie znaczenia gospodarki pasterskiej – jest głośne wołanie o zachowanie piękna i krajobrazu gór. Karpaty mają olbrzymi potencjał kulturowy, turystyczny, ale też również produkty górskie, wody lecznicze i jeszcze w wielu miejscach – niezniszczoną przestrzeń.

Karpatom jest potrzebny zrównoważony rozwój, wieloletnia strategia rozwoju, oparta o współpracę, wzajemne zrozumienie, bo Karpaty nas łączą.

Andrzej Gąsienica - Makowski